با گداختن سنگ آهن در کوره های آهن گدازی، آهن خام تولید می کنند و با آهن خام نیز آهن معمولی، چدن و فولاد می سازند. در واقع چدن و فولاد آلیاژهایی از آهن هستند. آلیاژ (چند جوش) ترکیبی از فلزات مختلف است که در صورت لزوم مواد افزودنی غیر فلزی نیز به آن افزوده می شود. کاربرد فلزات آهنی از تمامی فلزات بیشتر است و ۹۵ درصد فلزات تولید شده در سراسر جهان را تشکیل می دهند.
این عنصر یکی از رایج ترین عناصر زمین است که تقریبا ۵ درصد پوسته زمین را تشکیل می دهد. این عنصر فلزی سنگین ، درخشان و خاکستری رنگ است که از سنگ معدن آهن استخراج می گردد و به ندرت به حالت آزاد (عنصری) در طبیعت یافت می شود. کاربرد آهن از همه فلزات بیشتر است ( با توجه به اینکه چدن و فولاد را نیز از آهن خام می سازند.
منصف ترین خریدار انواع ضایعات فلزی
09133187343
تعریف سنگ آهن
برای تولید، سنگ آهن را در کوره های گداز حرارت داده و محصول خام می سازند. سپس از محصول خام انواع مختلف آهن و آلیاژهای آن را تولید می کنند. سنگ آهن مخلوطی از اکسیدهای این عنصر، نمک های معدنی، سنگ آهک، سیلیس، آلومین و … است. از چهار نوع سنگ می توان در کوره آهن گدازی استفاده کرد.
اکسیدها: سنگ آهن مغناطیسی با مگنتیت که ۶۸ درصد وزنش آهن دارد و سنگ آهن سرخ یا هماتیت که ۶۰ درصد وزنش این عنصر را دارد.
هیدروکسید : سنگ آهنی لیمویی تا قهوه ای که ۵۰ درصد وزنش این عنصر دارد.
کربنات
سولفور
سنگ آهن را پس از استخراج از معدن در سنگ شکن خرد کرده و با انجام عملیات خاص آن را برای ورود به کوره آماده می کنند.
منصف ترین خریدار ضایعات فلزی ، خریدار نهایی ضایعات
آهن گدازی و تولید محصول خام
سنگ آهن را در کوره با حرارت بالا ذوب می کنند. ماده مذاب حاصل شامل فلز آهن و ناخالصی های سنگ آهن است ولی چون وزن مخصوص این ناخالصی ها با فلز مذاب متفاوت است، بنابراین ناخالصی ها از آهن مذاب جدا شده و روی سطح آن شناور می شوند. از این رو آن ها را سرباره یا تفاله کوره آهن گدازی می نامند. سرباره را توسط شیر تخلیه فوقانی و آهن مذاب را توسط شیر تخلیه تحتانی از کوره خارج می کنند.
منصف ترین خریدار انواع ضایعات فلزی
09133187343
فلز به دست آمده را آهن خام می نامند. هنگام تخلیه آهن خام مقداری ناخالصی هم همراه آن تخلیه می شوند به طوری که آهن خام ۱۰-۵ درصد ناخالصی هایی نظیر گوگرد ، سیلیس، فسفر، منگنز و کربن دارد. آهن خام بدون حالت خمیری از جامد به مایع تبدیل می شود. بنابراین قابلیت چکش خواری ندارد و قابل نورد شدن هم نیست. برای اینکه سنگ آهن در درجه حرارت پایین تر ذوب شود، به آن گدازآور می افزایند.
مواد گدازآور باید به گونه ای انتخاب شوند که با آهن ترکیب نشده و واکنش ندهند. چون سنگ آهن دارای ناخالصی های سیلیسی، آهکی یا رسی است، بنابراین جسم گدازآور باید طوری انتخاب شود که تفاله آهن گدازی ، سیلیکات کلسیم شود تا در ساخت مصالح مختلف به کار رود. اگر ناخالصی سنگ آهن، آهکی باشد، باید گدازآور سیلیسی یا رسی استفاده شود و اگر ناخالصی آن سیلیس باشد، باید گدازآور آهکی مصرف شود.
اگر کوره آهن گدازی ، مبدل آهن به چدن یا آهن به فولاد داشته باشد، آهن خام مذاب را مستقیما به مبدل می فرستند. در غیر این صورت آن را به شکل قرص، سرد می کنند. سرعت سرد شدن و میزان ناخالصی ها در آهن خام، در جنس آن موثر است. جنس سرباره کوره آهن گدازی سیلیکات کلسیم و سیلیکات آلومینیوم است و از آن در ساخت مصالح ساختمانی مختلف استفاده می کنند. از جمله کاربردهای آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
مصارف سرباره کوره آهن گدازی
منصف ترید خریدار ضایعات فلزی
کوره آهن گدازی
کوره آهن گدازی کوره بلند نامیده می شود. این کوره استوانه بزرگی از جنس فولاد است که داخل آن با آجر نسوز آستر شده است. کوره بلند دارای تنوره، آتش خانه و بوته (ظرف مخصوصی که مواد مذاب داخل آن می ریزند) است. تنوره در بالا، آتش خانه در وسط و بوته در پایین کوره قرار دارد. مواد اولیه یعنی سنگ آهن و گدازآور از بالای کوره به داخل آن ریخته می شوند. این مواد در حین حرکت به سمت پایین کوره رفته رفته داغ شده و به حالت مذاب در می آیند و در نهایت به درون بوته می ریزند. آهن خام هر ۶-۴ ساعت و سرباره پیوسته با شیر تخلیه از بوته خارج می شوند.
سوخت کوره بلند در قدیم زغال چوب بوده ولی امروزه از کک و یا آنتراسیت به عنوان سوخت کوره استفاده می کنند. هوای گرم از طریق مجراهایی که در بالای بوته تعبیه شده به داخل کوره دمیده می شود. در دمای ۱۷۰۰-۱۶۰۰ درجه سانتی گراد کک به کمک اکسیژن موجود در هوا می سوزد.
C + O2 = CO2
CO2 + C = 2CO
مونوکسید کربن حاصل براساس واکنش های زیر، آهن را از سنگ آهن جدا می کند.
در قسمت بالای کوره درپوشی وجود دارد که از خارج شدن گازهای تولید شده در کوره جلوگیری می کند. از این گازها به عنوان منبع حرارت در قسمت های مختلف کارخانه استفاده می شود.
منصف ترین خریدار انواع ضایعات فلزی
09133187343
کوره بلند آهن گدازی هرگز خاموش نمی شود چون راه اندازی دوباره آن زمان بر و پر هزینه است. این کوره معمولا ۱۰ سال بدون توقف کار می کند و روزانه حداکثر ۵۰۰۰ تن آهن خام تولید می کند. در مناطقی که برق ارزان است، حرارت کوره آهن گدازی را با برق تامین می کنند و از کک فقط برای گرفتن اکسیژن از سنگ آهن استفاده می کنند. این کوره را کوره آهن گدازی برقی (کوره الکتریکی) می نامند.
همچنین در سال ۱۳۴۰ در روشی نو، اکسیژن سنگ آهن در کوره تنوره ای یا کوره گردنده خفته در حرارت ۱۰۰۰ درجه سانتی گراد با گاز کربن یا گاز هیدروژن چاه نفت گرفته شد. آهن خامی که بدین طریق به دست آمد، حالت اسفنجی داشت و به همین دلیل آن را آهن خام اسفنجی نامیدند. آهن خام اسفنجی ۹۵-۹۳ درصد آهن دارد. هزینه تولید آهن خام بدین طریق از کوره آهن گدازی بلند کمتر است.
منصف ترین خریدار انواع ضایعات فلزی
09133187343